NAFAKA NEDİR?
Nafaka, bir kişinin diğerine maddi destek sağlamak amacıyla ödediği düzenli ödemeyi ifade eder. Genellikle boşanma veya ayrılık gibi durumlarla ilişkilendirilen nafaka, ekonomik zorluk yaşayan tarafın geçimini sağlamak için diğer eşe ödenen bir tür gelirdir. Bunun yanında müşterek çocuk için ödenen iştirak nafakası, yoksul akrabalara ödenen yardım nafakası gibi türleri de vardır.
EŞİMDEN NAFAKA ALABİLİR MİYİM (YOKSULLUK NAFAKASI)
Yoksulluk Nafakası, boşanma sonrasında ekonomik zorluk yaşayacak olan tarafın, diğer eşten maddi destek talep etme hakkını ifade eder. Yoksulluğa düşecek eşin, malî durumu dikkate alınarak süresiz olarak talep edebileceği bu ödeme, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen kurallara göre belirlenir. Yoksulluğa düşecek eşe nafaka bağlanması için diğer eşin kusuru aranmaz. Yani nafaka yükümlüsünün kusurlu olması şart değildir. Ancak, nafaka talep eden eşin boşanmaya sebep olan olaylarda kusurunun daha ağır olmaması gerekmektedir.
Türk Medeni Kanununa göre: “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”
NAFAKANIN SÜRESİ VAR MIDIR?
Kanunda nafaka için bir süre sınırı düzenlenmemiştir. Nafaka süresiz olarak bağlansa da, belli durumlar nafaka yükümlülüğünün sona ermesine neden olabilir. Örneğin, nafaka alacaklısının yoksulluğunu kaldıracak gelire kavuşması (iş bulması gibi), yeniden evlenmesi, evlenmemekle birlikte evli gibi yaşaması gibi durumlar nafakanın sonlanmasına yol açabilir.
Ayrıca, mahkeme tarafından tarafların mali durumlarında değişiklik olması veya hakkaniyet gereği durumlarda nafaka miktarının revize edilmesi kararı alınabilir. Bunu aile mahkemesine dava açarak talep etmek mümkündür.
ÇOCUĞUM İÇİN NAFAKA İSTEYEBİLİR MİYİM? (İŞTİRAK NAFAKASI)
İştirak Nafakası, müşterek çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan eşin, velayet bırakılan eşe müşterek çocuğun bakımı, eğitimi ve diğer giderleri için ödemesi gereken bir paradır. Gerek boşanma davası ile gerekse boşanmadan sonra velayet kendisine bırakılan eş iştirak nafakası talep edebilir. Nafakanın miktarını tarafların maddi imkanları, çocuğun ihtiyaçlarını dikkate alarak hakim takdir eder. Değişen süreçte çocuğun ihtiyaçlarının değişmesi ya da tarafların maddi durumunun değişmesi hallerinde açılacak dava ile bu nafakanın miktarı hakim tarafından değiştirilebilir.
BOŞANMA DAVASI DEVAM EDERKEN NAFAKA İSTEYEBİLİR MİYİM? (TEDBİR NAFAKASI)
Yoksulluk ve iştirak nafakası dava sonunda bağlanan nafakalardır. Ama yargılama süreci uzun sürebilir. Bu sebeple bu aşamada geçici olarak tedbir nafakası bağlanması da talep edilebilir. Tedbir Nafakası, boşanma davası devam ederken geçici bir koruma sağlamak amacıyla istenen bir nafaka türüdür. Hakim, nihai karada yeniden gözden geçirmek üzere tarafların mali durumlarını göz önünde bulundurarak, maddi zorluk yaşayacak tarafa tedbir nafakası ödenmesine karar verebilir.
YAKIN AKRABALARIMDAN NAFAKA ALABİLİR MİYİM? (YARDIM NAFAKASI)
Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Üstsoy anne-baba, büyükanne, büyükbaba gibi akrabaları ifade eder. Altsoy ise çocukları torunları ve onların çocuklarını ifade eder. Burada nafaka talep ederken mirastaki sıralamaya göre dava açarak talep etmek gerekmektedir.
Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Yani kardeş kendisi de ekonomik olarak iyi durumda değilse nafaka ödeme borcu da olmayacaktır.
NAFAKA ÖDENMEZ İSE NE YAPABİLİRİM
Mahkeme tarafından bağlanan tedbiri yoksulluk, iştirak, yardım nafakası gibi nafakalar ödenmediği takdirde alacaklı taraf bunu icra yolu ile tahsil edebilir. Nafaka alacakların hacizde önceliği vardır. İcra İflas Kanunu’na göre, nafaka alacakları öncelikle ödenmesi gereken alacaklar arasında yer almaktadır.
NAFAKA ÖDEMEYEN KİŞİ HAPSE GİRER Mİ?
İcra ve İflas Kanununa göre nafaka borcunu ödenmemesi halinde hapis cezası verilebilir. Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine icra ceza mahkemesi üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin uygulanmasına başlandıktan sonra nafaka borcu yerine getirilirse, borçlu derhal tahliye edilir.
Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir.
Nafaka ve tüm hukuki problemler konusunda profesyonel bir avukattan destek almanız hak kayıplarının önlenmesi için yararlı olacaktır.
