Öncelikle AİHM’ye başvurmak için Türkiye’de sahip olduğunuz bir insan hakkınız ihlal edilmiş olması gerekir. Evrensel yasalar anlamında doğuştan sahip olduğumuz temel insan hakları vardır. Örneğin “seyahat özgürlüğü” Türkiye’de istediğimiz gibi seyahat edebiliriz. Ancak kanunlar dışında keyfi olarak bir yere gitmemiz engellenirse bu “insan hakkı ihlali” olarak değerlendirilebilir. Ya da yanlış tespit ve teşhisle bir insan hapse gönderilmişse bu noktada da “insan hakkı ihlali” oluşmuş olacaktır. Ya da kamu gücünü kullananların kişisel hareketleri nedeniyle “insan hakkı ihlalleri” gerçekleşebilir.
Ancak insan hakkı oluşur oluşmaz doğrudan AİHM’ye başvuru yapılması durumu hukuken mümkün değildir. Öncelikle yaşadığımız ülkenin yasaları içinde bu ihlalin ortadan kaldırılmasını ve ihlalin sona erdirilmesini talep edip buna uygun gerekçeleri Türkiye’deki mahkemelere sunmak zorundayız. Yoksa doğrudan AİHM’ye yapılan başvurular geri çevrilmektedir.
AİHM’ye başvurmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
1. Başvuru Formu:
AİHM’nin internet sitesinden (https://www.echr.coe.int/applicants) başvuru formunu indirin ve doldurun.
Formu doldururken dikkatli olun ve tüm bilgileri doğru şekilde girin.
Formu Türkçe veya İngilizce olarak doldurabilirsiniz.
2. Belgeler:
Başvurunuzla ilgili tüm belgeleri toplayın ve başvuru formuna ekleyin.
Bu belgeler kimlik belgeleriniz, dava ile ilgili belgeler ve delilleri içerebilir.
Belgelerin kopyalarını göndermeniz yeterlidir. Orijinalleri göndermeyin.
3. Ücret:
AİHM’ye başvurmak ücretsizdir.
4. Başvurunun Gönderilmesi:
Doldurulmuş başvuru formunu ve belgeleri AİHM’ye posta yoluyla gönderin.
Başvurunun AİHM’ye ulaşması için 6 ay sınırı vardır.
5. Başvurunun Değerlendirilmesi:
AİHM, başvurunuzu inceleyecek ve kabul edilebilir olup olmadığına karar verecektir.
Başvurunuz kabul edilebilir bulunursa, AİHM davayla ilgili taraflarla iletişime geçecek ve bir duruşma yapılmasını kararlaştırabilir.
AİHM’ye Başvururken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
AİHM’ye başvurmadan önce, iç hukuk yollarının tüketilmiş olması gerekir.
Başvurunuzun AİHM’nin kabul kriterlerine uygun olması gerekir.
Başvurunuz Türkçe veya İngilizce olarak yapılmalıdır.
Başvurunuz için 6 aylık bir zamanaşımı süresi vardır.
AİHM’ye başvurmadan önce bir avukata danışmanız ve hukuki yardım almanız tavsiye edilir. Avukatınız, davanızın AİHM’nin kabul kriterlerine uygun olup olmadığını değerlendirebilir, başvuru formunu doldurmanıza yardımcı olabilir ve sizi AİHM’de temsil edebilir.
AİHM’ye başvurmak uzun ve karmaşık bir süreç olabilir. Bu nedenle, başvurmadan önce tüm detayları araştırmanız ve gerekli adımları dikkatli bir şekilde takip etmeniz önemlidir. Bu noktada mutlaka vekille temsil gereklidir. Çünkü ihlal konusunun tespiti, hukuki değerlendirmesi ve hangi evrensel ilkelere göre ihlal oluştuğunun kısa, net ve açık olması gerekir.
